Urban kultura Euskal Herrian: artea, erritmoa eta adierazpena

Euskal Herria ez da bakarrik bere historia eta tradizio kultural aberatsagatik ezaguna, baizik eta baita bere kultura urbanoaren eszena zirraragarriagatik ere. Azken urteotan, rapa, dantza, graffitia eta hip-hopa loratu egin dira lurralde honetan, bertako hiri-komunitatearen aniztasuna eta asmamena islatzen duten adierazpen artistikoen mosaiko bat sortuz. Artikulu honetan, euskal hiri-kultura gazteentzat ahots boteretsua nola bihurtu den aztertuko dugu, egiazkotasunerako eta identitaterako espazio bat eskainiz.

Euskal rapa gazteek beren errealitateak eta bizitzari buruzko ikuspegiak adierazteko bidea izan da. Gai sozial, kultural eta politikoak jorratzen dituzten letrekin, euskal rapeko artistek nortasun bakar eta iraunkorra eraiki dute. Errimen bidez, ahalduntzeko, salatzeko eta beren kultura eta hizkuntzarekiko harrotasuna adierazteko mezuak transmititzen dituzte. Euskal rapak mugak gainditu ditu eta jarraitzaileen komunitate bat sortu du, bere benetako mezuetan kontsolamendua eta kide izatea aurkitzen duena. Horren adibide dira La Basu edo Bengo.

Dantza urbanoa loratu egin da Euskal Herrian, breakdance, locking eta popping estiloak uztartzen dituzten talde eta taldeekin. Hiriko dantzako jaialdi eta ekitaldiak gero eta ohikoagoak dira, dantzariek beren talentua eta sormena erakusteko espazioak eskainiz. Hiriko dantza euskal gazteen energia eta dinamismoa islatzen duen adierazpen artistiko bihurtu da, eta iraganaren eta orainaren arteko zubia sortu du, mugimenduak eta estiloak bat eginez. Dantzaz Konpainia edo Dana Bilbo euskal dantza urbanoaren mailaren erakusgarri dira.

Grafitia Euskal Herrian ez da adierazpen artistiko bat bakarrik, baita errebindikazio eta erresistentzia modu bat ere. Horma eta espazio publikoak mihise bihurtzen dira, hiriko artistek beren ideiak eta mezuak isla ditzaten. Graffiti lan batzuek euskal hizkuntza eta kultura babesteko borroka islatzen dute, eta beste batzuek aniztasuna eta sormena ospatzen dituzte hiri-komunitatean. Seoane, Bada edo Nextor nabarmendu ditzakegu

Oro har, hip-hopak Euskal Herrian musika eta dantzatik haratago doan komunitate sendoa eraiki du. Hip-hop ekitaldiek eta jaialdiek artistak, dantzariak, graffitigileak eta zaleak biltzen dituzte eskualdeko hiri-kultura ospatzeko eta indartzeko. Euskal hip-hopa elkargune eta konexio gune bat da, non aniztasuna besarkatu eta benetakotasuna baloratzen den. Euskal hiri-kultura atzerriko eraginen isla hutsa baino gehiago da; tradizioaren eta sormen garaikidearen arteko fusioa da, nortasun propio eta bakarra sortzen duena. Adierazpen artistiko horiek erresistentzia- eta ospakizun-modu bat dira, eta gazteei aukera ematen diete beren espazioa eta ahotsa eskatzeko kultur panorama globalean. Ahalduntzeko eta eraldatzeko motor boteretsua bihurtu da, etorkizun bizia eta benetakoa sortuz.